الگوی F
# مقدمه در این مقاله در مورد الگوی F یکی از مفاهیمی که با طراحی‌سایت ارتباط دارد، توضیح می‌دهیم. به‌طور خلاصه کاربران یک سایت بر‌اساس فعالیت ذهنی‌ای که به آن عادت کرده‌اند، برخی صفحات را به صورت الگوهای مختلف مورد بازدید قرار می‌دهند. الگوی F یکی از اینهاست که معمولا در بازدید از مقالات مختلف اتفاق می‌افتد.
# الگوی F چیست؟
در سال 2006 یکی از مفیدترین و پر‌سودترین مطالعه در رابطه با ردیابی چشم توسط گروه نیلسن نورمن انجام شد. در این مطالعه آن‌ها 232 کاربر که در حال مشاهده صفحات وب بودند را مورد بررسی قرار دادند. این تحقیقات ثابت کرد که کاربران معمولا در صفحات مختلف سایت برای مشاهده صفحه از یک الگوی مشترک استفاده می‌کنند. الگویی مانند حرف F.
الگوی F شامل حرکت چشم‌های ما موقع بازدید و به نوعی اسکن محتوای نوشته شده درون یک صفحه است. این الگو:
* • ابتدا از بالای صفحه برای خواندن سر فصل‌ها شروع شده
* • سپس از سمت‌چپ صفحه سر فصل‌ها و نقاط مهم محتوا دیده می‌شود.
* • در آخر، متن‌ها یا تیتر‌های پر‌رنگ‌شده در سراسر صفحه مورد بررسی قرار می‌گیرند.
دقت کنید که الگو F به صورت کلی در حالت ساده‌ای مانند حرف F است و الزاما به شکل این حرف نیست. همچنین این الگو خودش را به شکل حرف F محدود نمی‌کند و با توجه به محتوای سایت و بازدید‌کننده آن ممکن است به شکل دیگری در بیاید.
مواقعی وجود خواهند داشت که کاربر فقط سر فصل متن را می‌خواند و این الگو را شبیه یک L وارونه می‌کند. در موقعیت‌های دیگری آن‌ها بخش سوم را هم به صورت دقیق بررسی می‌کنند و الگو را به شکل حرف E در می‌آورند.
### علت شکل‌گیری الگو F
1\. این قضیه به ذهن انسان و عادت‌های آن بر می‌گردد. در کشور‌های غربی که دارای زبان‌هایی مانند زبان انگلیسی هستند، این موضوع که هنگام خواندن یک متن از بالا ، سمت چپ شروع کنند نهادینه شده‌است. همین قضیه در مورد مردم ایران که بخاطر یادگیری زبان‌فارسی، متن را از بالا ، سمت راست شروع می‌کنند هم صادق است.
این فعالیت را مانند خواندن یک کتاب در نظر بگیرید، ابتدا از بالا و از راست به چپ شروع به خواندن می‌کنیم و کم کم به سمت پایین صفحه حرکت می‌کنیم. ما هنگام بررسی محتوای صفحه یک سایت هم همین کار را می‌کنیم.
از متن بالا دو نتیجه می‌گیریم:
1- شکل‌گیری الگو F با مسئله یادگیری زبان منطقه خود و چگونگی خواندن متون ثبت‌شده در ارتباط است.
2- در زبان‌فارسی به دلیل از راست به چپ بودن آن ، الگو F به صورت بر‌عکس بر‌قرار است.
نحوه اعمال الگو F در صفحه فرود
شما به قرار دادن عامل به خصوصی در صفحه خود نیاز دارید تا توجه کاربران را به خود جلب کند، در غیر این صورت چشمان آن ها در یک صفحه پر محتوا بر اساس یک الگوی تکراری F بی‌هدف در حال حرکت می‌ماند.
طرح الگو F در صفحاتی که از متون زیادی تشکیل شده‌اند کاربردی است. صفحات‌وبلاگ، صفحات نتایج جست‌و‌جو، صفحات‌فروش و ..... مثالی از صفحاتی است که الگوی F برای آن‌ها مناسب است.
با استفاده از تحقیقات انجام شده در مورد ردیابی‌چشم، می‌توانید صفحه‌فرود را به صورتی طراحی کنید که عناصر مهم و قابل‌توجه در نقاطی قرار بگیرند که مخاطبان احتمالا آن را مورد بررسی قرار می‌دهند.
به خاطر داشته‌باشید که چشم مخاطبان شما همیشه ابتدا از بالا سمت راست صفحه شروع می‌کند. اگر به مکانی برای قرار‌دادن پیشنهاد به خصوصی به مخاطبان نیاز دارید همیشه نکته بالا را در نظر بگیرید.
میزان جلب توجه انواع محتوا به ترتیب :
علامت‌های تجاری بیشتر از هر چیزی توجه مخاطبان را جلب می‌کند.
در ساختار طراحی تصاویر بیش‌ترین توجه را دریافت می‌کنند.
بعد از آن سر فصل‌ها قرار می‌گیرند.
و در آخر متنی که توسط مخاطب اسکن می‌شود ولی معمولا خوانده نمی‌شود.
چرا کاربران صفحه را با الگو F بررسی می‌کنند؟
عوامل کوچکی بر این موضوع تاثیر می‌گذارند که تقریبا همه آن‌ها شامل رفتار‌های طبیعی کاربران در فضای مجازی است.
ممکن است موضوع برای آن‌ها مورد توجه نباشد یا فقط برای وقت‌گذرانی در فضای مجازی وارد سایت شما شده‌اند.
مقدار زیاد و بیش‌از‌حد متون نوشته‌شده در صفحات یا میزان زیاد محتوا باعث می‌شود که صفحه را با این الگو مورد بررسی قرار دهند.
بعضی‌ها به دنبال یک جواب کامل و جزئی نیستند و فقط به یک پاسخ سریع و کوتاه نیاز دارند که در مورد مشکلشان به آن‌ها یاری برساند.
تشکیل الگوی F در همه صفحه‌ها الزامی نیست!
طراحی برخی از صفحات به گونه‌ای است که هیچ الگویی موقع بررسی آن‌ها شکل نمی‌گیرد. در برخورد اول با همچین صفحه‌هایی شما نمی‌دانید که باید به کدام بخش توجه کنید، تبلیغات؟ تخفیف‌ها؟ موضوع‌ها و سر فصل‌ها؟ هیچ الگوی خاصی برای این صفحه‌ها وجود ندارد و محتوا درون آن‌ها به صورت نامنظم پخش شده‌است.
همچنین الگوهای دیگری نیز وجود دارد که در صفحاتی با طراحی متفاوت به وجود می‌آیند.
تاثیرات منفی الگو F
از آنجایی که بیشتر مردم از متن قرار گرفته‌شده به سرعت می‌گذرند و توضیحات اصلی داده‌شده را رد می‌کنند، پیام اصلی متن را دریافت نکرده و در مورد موضوع دچار سردرگمی و ضعف اطلاعات می‌شوند.
از طرفی دیگر اگر در طراحی و هدایت درست مخاطب در طراحی‌سایت به سبک الگو F اشتباه عمل کنیم، باعث جلب توجه آن به عناصری فاقد اهمیت و نادیده گرفته‌شدن عناصر اصلی و مخصوص می‌شویم.
نظرات کاربران